بررسی تغییرات اکسیژن، دما و جمعیت‌های ماکروبنتوزهای رودخانه شهرستانک

شناخت شرایط کیفی و زیستی اکوسیستم‌های آبی، جهت مدیریت موثر بر آن ها ضروری است. پژوهش حاضر، شرایط کیفی آب، اجتماعات کفزیان بزرگ و ساختار جمعیتی آن ها را در بخشی از رودخانه شهرستانک مورد بررسی قرار داده و با توجه به اهمیت این رودخانه به دلیل تغذیه رودخانه کرج، به عنوان یکی از مهم ترین منابع آب شرب شهر تهران، به طبقه‌بندی و ارزیابی ایستگاه های مورد بررسی پرداخته است. در این راستا ضمن اندازه‌گیری و برآورد شاخص های کیفی آب رودخانه مذکور، از شاخص هیلسنهوف استفاده گردید. پژوهش از دی ماه سال 1385 به مدت یک سال در 3 ایستگاه در طول رودخانه با 3 تکرار به همراه ثبت شرایط فیزیکی و شیمیایی آب (اکسیژن و دما) و نمونه برداری از انواع ماکروبنتوزهای رودخانه صورت گرفت. بیش ترین میزان اکسیژن محلول در آذر ماه 13/33 میلی‌‌گرم در لیتر و کم ترین مقدار 6/8 میلی‌گرم در لیتر در مرداد ماه و میانگین آن در کل دوره 8/3 میلی‌گرم در لیتر بود. بالاترین میزان میانگین دمایی در مرداد ماه 12 درجه سانتی گراد و کم ترین آن در آذر ماه 4/3 درجه سانتی گراد و میانگین کلی 7/7 درجه سانتی گراد ثبت گردید. در بررسی‌های انجام شده تعداد 18 خانواده از ماکروبنتوزها شناسایی شد که با توجه به تنوع خانواده‌های موجود، بیش ترین و کم ترین فراوانی به ترتیب در فصل زمستان مربوط به خانواده‌های Baetidae و Tabannidae، در بهار خانواده‌های Chironomidae وStratiomydae ، در تابستان خانواده‌های Chironomidae ‌و Gammaridae و در پاییز خانواده‌های Chironomidae و Tabannidae بوده است. بالاترین میزان فراوانی در طول یک سال، متعلق به خانواده Chironomidae با میزان 1575 نمونه در مترمربع و کم ترین فراوانی مربوط به خانواده Stratiomyidae با 1 نمونه در مترمربع بود. براساس مقادیر سنجه‌های جمعیتی و با استفاده از شاخص زیستی به دست آمده، کیفیت آب رودخانه در طول ماه های مورد مطالعه بین 3/39 تا 5/1 و با میانگین کلی عدد 4/56 ثبت گردید که نشانگر کیفیت خوب آب در طول یک سال بوده است.